Memenin kısmi çıkartılması

Lumpektomi: kanserli kitlenin (tümörün) etrafındaki bir miktar sağlam doku da alınarak operasyon ile (ameliyatla) çıkarılması işlemidir. Lumpektomi aynı zamanda geniş doku biyopsisi (wide excision biyopsi), meme koruyucu tedavi (breast conserving therapy) olarak da adlandırılır. Memenin dörtte birine kadar alındığı durumlarda kadranektomi olarak da adlandırılmaktadır. Bu işlem genellikle meme tümörü küçük çaplı olan yada yayılmamış olan hastalarda uygun bir seçenek olarak görülmektedir. Pek çok araştırma göstermiştir ki küçük meme tümörü olan hastaların lumpektomi ve ardından gelen radyasyon terapisi ile tedavi edilmeleri, memenin tamamının alındığı ve genellikle ardından radyasyon tedavisi gerektirmeyen mastektomi kadar verimlidir.

Meme kanseri tanısının konmasının ardından yapılan ilk işlem, kanserin evresini belirlemektir. Kanserin evresi belirlenirken temelde kanserin ne kadar yayıldığı belirlenir ve buna bağlı olarak yapılacak tedavinin tipine karar verilir.
Lumpektomi yapılırken kanserli kitleye ek olarak bu kitlenin çevresinden bir miktar normal meme dokusu da alınır. Buna ek olarak koltuk altında bulu
nan lenf bezlerinden örnekler almak ya da bunları çıkartmak için ikinci bir operasyon yapılabilir. Koltuk altından lenf bezlerinin çıkarılması işlemi kanserin bu bölgeye yayılıp yayılmadığının belirlenmesi amacı ile yapılır. Eskiden çok sayıda lenf bezi çıkartılıp bunlar laboratuarda test edilirken, yeni geliştirilmiş bir yöntem olan 'sentinel node biopsy' yöntemi ile operasyon sırasında kanser barındıran lenf bezleri radyoaktif bir madde ile boyanır ve yalnızca bunlar alınır.

Lumpektomi sonrası yapılan ilk işlem genellikle çıkarılan örneğin kenar bölgelerinin kanser taşıyıp taşımadığının belirlenmesi işlemidir. Eğer çıkarılan örneğin en dış yüzeyindeki hücreler arasında kanserli hücreler yoksa, geriye bölgesel olarak kanserli hücre bırakılmadığı varsayılır ve 'clear margin' temiz sınır olarak adlandırılır. Hasta operasyon odasındayken pataloglar alınan örnek üzerinde öngörüşlerini bildirebilirler ve eğer sınır temiz değilse (pozitif sınır olarak da adlandırılır) cerrah bir parça doku daha alarak temiz sınır elde etmeye çalışır. Ama bu operasyon esnasında yapılan bu testler yalnızca ön sonuçlar verirler, gerçek sonuçlar operasyondan bir kaç gün sonra elde edilir. Eğer laboratuar testleri sonucunda elde edilen kesin sonuçlar pozitif sınır var olduğunu gösteriyorsa, bir kez daha operasyon yapılarak geride kalmış olan kanserli hücrelerin alınması gerekecektir. Eğer yeniden yapılan operasyon sırasında temiz sınır elde edilemiyorsa, tümör öngörülenden daha geniş alanı etkilemiş demektir ve memenin tamamen alınması operasyonu olan mastektomi yapılması gerekebilir.

Lumpektomi sonrası genellikle yerel ya da vücudun tamamını etkileyen sistematik tamamlayıcı tedaviler (adjuvant therapies) yapılır. En genel şekliyle, lumpektomi sonrası geride kalmış olabilecek olan kanser hücrelerinin yok edilmesi amacı ile yaklaşık altı hafta sürecek olan radyasyon terapisi yapılır. Kanserin vücudun başka bölgelerine yayılmış olabilme olasılığına karşın, radyasyon terapisine ek olarak sistematik tamamlayıcı terapiler de uygulanabilir. Bu tip tedavilerin başında kemoterapi vardır. Buna ek olarak, patalogların çıkarılan tümör üzerinde yapacakları hormon duyarlılığı testlerinin sonucuna bağlı olarak hormon tedavisi de önerilebilir.

Bazı araştırmalar göstermiştir ki, küçük ve yerel (meme ile sınırlı kalmış) meme kanseri olan kadınlar için lumpektomi uygun bir tedavi şeklidir. Aslında, istatistiksel olarak bakıldığında ortalama yaşam süresi açısından lumpektomi (ve radyasyon tedavisi) alan kadınlarla mastektomi alanlar arasında belirgin bir fark yoktur. Yakın zamanda Yale Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma göstermiştir ki, doğru seçilen hastalarda operasyonda temiz sınıra ulaşılırsa ve operasyon sonrası radyasyon tedavisi yapılırsa bu hastalar da kanserin tekrarlama riski mastektomiyi tercih eden hastalardan daha fazla değildir.

Bütün bunlara rağmen lumpektomi bazı kadınlar için uygun bir operasyon değildir. Bu tip kadınların arasında göğüs veya meme bölgesine daha önceden radyasyon tedavisi almış olan kadınlar, aynı meme içerisinde birden fazla tümörü olan kadınlar, daha önceki lumpektomi operasyonları başarısızlığa uğramış olan kadınlar, bağ dokusunda rahatsızlığı bulunan kadınlar (bu tip rahatsızlıklar radyasyona duyarlılığa neden olabilir), gerekli olan radyasyon tedavisi zamanında hamile olabilecek olan kadınlar, tümörleri 5cm'den büyük ya da göğüslerine oranla büyük tümöre sahip kadınlar için lumpektomi önerilmez. Aşağıdaki tablo, lumpektomi için uygun olmayan adayların durumlarını özetlemektedir.